Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) trzy lata temu zaalarmowali o ograniczenie spożycia mięsa. Obie instytucje uznały mięso, zwłaszcza przetworzone, za jeden z najbardziej rakotwórczych czynników. Na podstawie wyników badań odpowiemy dzisiaj na pytanie: dlaczego warto ograniczyć spożywanie mięsa?
światowa organizacja zdrowia
Światowa Organizacja Zdrowia uznała przetworzone mięso za jeden z najbardziej rakotwórczych czynników, równie szkodliwych, co palenie tytoniu i azbest. O czym poinformowała na swojej stronie internetowej.
Według badań Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem, działającej przy WHO, większe, niż zalecane, spożycie mięsa i przetworzonych produktów mięsnych zwiększa zachorowanie na niektóre nowotwory.
IARC przygotowała raport, po przeanalizowaniu ok. 800 badań dotyczących powiązania jednego z kilkunastu rodzajów raka z jedzeniem czerwonego oraz przetworzonego mięsa. Badania dotyczyły różnych krajów i ludzi będących na różnej diecie. Analizowane badania dotyczyły przede wszystkim raka odbytu, ale także raka trzustki i prostaty.
dlaczego czerwone mięso jest niezdrowe
IARC wydała monografię 114, klasyfikującą: mięso przetworzone* jako rakotwórcze – grupa I oraz świeże mięso czerwone jako prawdopodobnie rakotwórcze – grupa IIA. Klasyfikacja ta dotyczy: wołowiny, cielęciny, wieprzowiny, jagnięciny, baraniny, koniny oraz mięsa koziego, a także mięsa drobiowego jako mięsa przetworzonego. Ponadto świeże mięso obejmuje również mięso mielone i mrożone.
W monografii czytamy, że nawet jeśli „przetworzone mięso zostało sklasyfikowane w tej samej kategorii przyczyn raka, takich jak palenie tytoniu i azbest (grupa I IARC, rakotwórcze dla ludzi), nie oznacza to, że wszystkie one są równie niebezpieczne. Klasyfikacja IARC opisuje siłę dowodów naukowych na temat przyczyn zachorowania na raka, nie oceniając poziomu ryzyka.”
IARC za najbardziej ryzykowne uznała mięso przetworzone. Według autorów – każda 50-gramowa porcja przetworzonego mięsa dziennie, podwyższa ryzyko zachorowania na raka odbytu o 18%.
Agencja podała informację, że w wyniku nowotworów spowodowanych przez nadmierne spożywanie przetworzonego mięsa, co roku umiera 34 tys. osób. W porównaniu do miliona zgonów wywołanych przez palenie papierosów, taka liczba wydaje się niewielka. WHO uznała jednak, że to kwalifikuje przetworzone mięsne produkty do wpisania na listę substancji kancerogennych.
Według WHO w ciągu tygodnia nie należy jeść więcej niż 500 gramów czerwonego mięsa. Warto bowiem mieć na uwadze to, że nieprzetworzone czerwone mięso zawiera wiele ważnych dla zdrowia składników, takich jak białko, żelazo, cynk, witamina B12. Dlatego też specjaliści nie zalecają całkowitego wykluczenie czerwonego mięsa z diety, a jedynie ograniczenie ilości mięsa w codziennym jadłospisie.
Autorzy raportu podkreślają także, że kluczem do ograniczenia ryzyka jest zróżnicowana dieta. Ryzyko zachorowania na raka odbytu przez osobę spożywającą przetworzone mięso nie jest wysokie, ale wzrasta wraz ze wzrostem ilości spożywanego mięsa.
* Przetworzone mięso rozumiane jest tutaj jako mięso, które zostało poddane obróbce poprzez osolenie, wędzenie, fermentację itp., w celu wzmocnienia smaku albo zakonserwowania. Zaliczamy do niego m.in.: boczek, kiełbasy, mięso w puszce, parówki, wędliny.
jedzenie mięsa a otyłość
„Is there a relationship between red or processed meat intake and obesity? A systematic review and meta-analysis of observational studies” to opracowanie dotyczące związku między jedzeniem mięsa a otyłością.
Wysokie spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa powiązano z otyłością w kilku badaniach obserwacyjnych. Przegląd badań obejmuje 39 badań z danymi dotyczącymi ponad 1,1 miliona osób. Wyniki były dosyć zróżnicowane, a co za tym idzie zależność między jedzeniem mięsa a otyłością nie została jednoznacznie określone. Bowiem czynniki otyłości zależą również od innych składników diety oraz od ilości spożywanych kalorii. Nie zmienia to jednak faktu, że autorzy zalecają ograniczenie spożycia czerwonego mięsa.
jedzenie mięsa a choroby serca
„Unprocessed Red and Processed Meats and Risk of Coronary Artery Disease and Type 2 Diabetes – An Updated Review of the Evidence” to opracowanie dotyczące wpływu jedzenie mięsa na choroby serca oraz cukrzycę.
Z przeglądu badań obejmujących 614 062 uczestników i 21 308 wydarzeń sercowo-naczyniowych, eksperci wysnuli wniosek, że wystąpienie choroby wieńcowej było o 42% większe, na każde spożycie 50 g porcji przetworzonego mięsa (wędliny różne wraz z drobiowym).
Obserwacje nie wykazały jednoznacznych związków między jedzeniem mięsa a występowaniem cukrzycy typu 2. Jest bowiem wiele innych czynników powodujących występowanie cukrzycy typu 2, a zwłaszcza zbyt duże spożycie węglowodanów prostych czy nadmierna podaż kalorii ogółem w codziennej diecie.
raport nik antybiotyki w mięsie
W marcu 2018 r. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kontroli dotyczące stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt. Wyniki kontroli NIK wskazały, że w hodowlach zwierząt antybiotyki są powszechnie używane.
Stosowało je aż 70 proc. hodowców zwierząt z woj. lubuskiego objętych monitoringiem wody i pasz. W hodowlach indyków i kurcząt rzeźnych odsetek ten był jeszcze wyższy i przekraczał 80 proc.
W każdym zbadanym przypadku stosowanie antybiotyków w hodowlach zwierząt (zarówno trzody chlewnej jak i drobiu) uzasadniano względami leczniczymi. Jednakże w ocenie NIK, rzetelne ustalenie faktycznych przyczyn stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt nie było możliwe. Co wynika przede wszystkim z powodu słabości systemu nadzoru, który nie dysponuje rzetelnymi danymi.
Zatem NIK zwrócił uwagę, system nadzoru nie tylko ma luki, ale wręcz nie może być skuteczny. Co najistotniejsze nie może gwarantować, że mięso, które trafia do sprzedaży jest bezpieczne dla zdrowia konsumentów.
instytut żywności i żywienia piramida żywieniowa
Aktualna Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej to odpowiedź na zalecenia WHO. Główna idea zawarta w Piramidzie to: „mniej cukru, soli i tłuszczu, więcej błonnika”. Największą zmianą w nowej Piramidzie względem poprzedniej wersji z 2009 r. jest awans warzyw i owoców na pierwsze miejsce wśród grup produktów spożywczych zalecanych do spożycia.
W zaleceniach żywieniowych IŻŻ czytamy: „W celu ograniczenia spożycia tłuszczu zwierzęcego, tłuszczu zwierzęcego, zwłaszcza nasyconych kwasów tłuszczowych, należy wybierać chude kawałki mięsa. Najlepiej pochodzenia drobiowego (indyk, kurczak) i, w mniejszych ilościach, chude mięso czerwone (wołowe i wieprzowe). Ograniczenie spożywania mięsa, zwłaszcza czerwonego i przetworzonych produktów mięsnych, do 0,5 kg na tydzień.”
co zamiast mięsa
Dobry zamiennik mięsa, bogaty w białko, to rośliny strączkowe. Warto więc 1–2 razy w tygodniu zjeść, zamiast dania mięsnego, potrawę przygotowaną z grochu, fasoli, soczewicy, czy soi.
Mięso można także zastąpić jajami, bowiem są skoncentrowanym źródłem wielu witamin i składników mineralnych oraz luteiny (barwnik występujący w żółtku) niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku.
Powinniśmy również spożywać ryby pochodzenia morskiego. Ryby te są źródłem dobroczynnych kwasów nienasyconych omega-3, które chronią nasz organizm przed miażdżycą, a tym samym przed zawałem serca i udarem mózgu. Zaleca się spożywanie ryb minimum dwa razy w tygodniu. Trzeba jednak pamiętać, że nie może to być jednak ryba smażona. Według ekspertów powinna to być ryba pieczona lub gotowana, z uwagi na to, że smażenie niweluje jej korzystne właściwości.
duże spożycie mięsa w wpływ na środowisko
Compassion in World Farming (CIWF)* od wielu już lat zwraca uwagę na szkodliwy wpływ produkcji i spożycia dużych ilości mięsa nie tylko na zdrowie, ale również i na środowisko. Produkcja taniego mięsa i jego duża konsumpcja, przyczynia się do fali otyłości, chorób serca i niektórych rodzajów nowotworów.
Fermy przemysłowe zanieczyszczają glebę, wodę i powietrze, a także w znacznym stopniu wpływają negatywnie na klimat. Hilal Elver Autorka raportu ONZ z 2015 r. powiedziała, że „obecny poziom konsumpcji mięsa i nabiału jest głównym czynnikiem wpływającym na zmiany klimatu, a zmiany te mogą być efektywnie ograniczane, jeśli zmniejszymy zapotrzebowanie na te produkty”.
*Organizacja Compassion in World Farming została założona przez Petera Robertsa w Anglii w 1967 r.
Źródła:
- https://www.iarc.fr/wp-content/uploads/2018/07/pr240_E.pdf
- http://www.izz.waw.pl/pl/zasady-prawidowego-ywienia
- Piramida Żywności i Żywienia została opracowana w Instytucie Żywności i Żywienia w 2016 r. pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Mirosława Jarosza przez zespół roboczy w składzie: dr K. Stoś, prof. nadzw. IŻŻ, dr E. Rychlik, dr K. Wolnicka, mgr inż. M. Brajbisz, mgr R. Gajowiak, mgr inż. M. Siuba-Strzelińska oraz zespół konsultantów w składzie: prof. dr hab. J. Charzewska, prof. dr hab. B. Cybulska, prof. dr hab. J. Dzieniszewski, prof. dr hab. L. Kłosiewicz-Latoszek, prof. dr hab. H. Kunachowicz, prof. dr hab. W.B. Szostak, dr hab. L. Szponar, prof. nadzw. IŻŻ, dr W. Sekuła, prof. nadzw. IŻŻ, dr hab. H. Mojska, prof. nadzw. IŻŻ, dr L. Pachocka, dr B. Przygoda, dr R. Wierzejska, dr A. Wojtasik, dr A. Jarosz, dr M. Białkowska, mgr inż. I. Sajór.
- https://www.refworld.org/docid/55f291324.html
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24815945
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3483430/
- https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-stosowaniu-antybiotykow-w-nbsp-hodowli-zwierzat-w-nbsp-woj-lubuskim.html
Dodaj komentarz